วิศวกรรมปิโตรเลียม คือ การผลิตน้ำมันและก๊าซธรรมชาติจากใต้พื้นพิภพ ตั้งแต่การขุดเจาะหลุมน้ำมัน หลุมก๊าซธรรมชาติ มีการผลิตขึ้นมาและมีการแยกก๊าซและน้ำมันออกจากกัน

สำหรับเทคโนโลยีเกี่ยวกับวิศวกรรมปิโตรเลียมในประเทศไทยเทคโนโลยีได้พัฒนามาถึงในจุดที่น่าจะทำ Enhance oil Recovery คือ การนำเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาผลิตน้ำมัน ทำให้สามารถผลิตได้ดีขึ้น ในด้านปัญหาโลกร้อนกับปิโตรเลียมตัวสารเองมีสารไฮโดรคาร์บอนที่เป็นตัวก๊าซเรือนกระจกอยู่แล้ว เช่น CO2 CH4 ถ้าหากต้องการลดการกล่อยก๊าซเรือนกระจก ต้องไปลดทางด้านอื่น เช่น ใช้พลังงานทดแทน ทั้งนี้ปัญหาโลกร้อนไม่ได้กระทบงานปิโตรเลียมมากเท่าที่ควร เนื่องจากความต้องการเชื้อเพลิงที่มากขึ้น ทำให้การสำรวจและการผลิตน้ำมันและก๊าซธรรมชาติก็มากขึ้นตาม ทำให้งานเกี่ยวกับอุตสาหกรรมปิโตรเลียมก็เพิ่มขึ้น ปริมาณบุคลากรก็ต้องการเพิ่มขึ้น

สำหรับปิโตรเลียมแตกต่างจากปิโตรเคมีอย่างไร

– อุตสาหกรรมปิโตรเลียม เป็น อุตสาหกรรมต้นน้ำ upstream ที่เริ่มตั้งแต่กระบวนการเจาะสำรวจ พัฒนาแหล่งผลิตปิโตรเลียม และผลิตน้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติจากแหล่งกักเก็บใต้ผิวดินสู่พื้นดิน หลังจากนั้นจะเป็นการส่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติไปยังโรงกลั่นน้ำมันและโรงแยกก๊าซ วิศวกรเคมีและปิโตรเคมี จะแยกองค์ประกอบที่อยู่ในน้ำมัน ในก๊าซธรรมชาติออกมา เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ต่างๆ เช่น นำไปใช้ในการผลิตโพลิเมอร์ นำไปใช้ในการผลิตพีวีซี สารประกอบต่างๆ ที่นำไปใช้ในงานอุตสาหกรรม เป็นต้น ซึ่งจะเรียก อุตสาหกรรมปิโตรเคมีว่า อุตสาหกรรมปลายน้ำ downstream โดยสรุป ในแง่ของการเรียนการสอน วิศวกรรมปิโตรเลียมจะเรียนเน้นไปทางวิชาฟิสิกส์ วิชาคณิตศาสตร์มากกว่า เรียนเกี่ยวกับเจาะหลุมปิโตรเลียม การผลิตน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ

– วิศวกรรมปิโตรเคมี จะเรียนเน้นไปทางวิชาเคมีมากกว่าและเรียนเกี่ยวกับลักษณะของสารต่างๆ คุณสมบัติต่างๆ ว่าจะแยกสารออกมาได้อย่างไร และสารนั้นมีคุณสมบัติเพื่อการนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างไร

จะเห็นได้ว่า ผู้ที่เรียนในด้านนี้จะสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปพัฒนาประเทศได้อย่างมาก เพราะประเทศไทยนำเข้าน้ำมันเป็นจำนวนมาก เพราะผู้เรียนสามารถช่วยในการเสาะหาแหล่งน้ำมัน และ หรือผลิตน้ำมันออกมาจากแหล่งกักเก็บให้มีประสิทธิภาพ ผลิตออกมาให้ได้มากที่สุด จะเป็นการประหยัดการนำเข้าน้ำมันและก๊าซธรรมชาติจากต่างประเทศ นอกจากนี้ยังสามารถนำความรู้พัฒนาเทคโนโลยีใหม่ๆ ทำให้ประเทศไทยมีเทคโนโลยีที่ก้าวไกล เพื่อนำไปผลิตน้ำมันทั้งในและต่างประเทศได้อีกด้วย